برای درک بهتر این موضوع، لازم است بدانید به صورت کلی تورم چیست، چگونه ایجاد میشود و چه تأثیراتی بر اقتصاد دارد.
پیش از پاسخ به سوال تورم چیست، باید کمی با معنای آن آشنا شوید. در معنای لغوی تورم به معنای ورم کردن یا دمیده شدن است؛ اما در علم اقتصاد منظور از تورم، افزایش غیرمتناسب سطح عمومی قیمتهاست.
طبق نظریههای مختلف، تعریفهای متفاوتی از تورم وجود دارد اما به طور کلی، در وضعیت تورمی، قیمتها به شکلی فزاینده و نامنظم افزایش پیدا میکنند.
تا پیش از قرن ۱۹ میلادی از واژه تورم برای نشان دادن افزایش حجم اسکناسهایی استفاده میکردند، که قابلیت تبدیل به طلا را نداشتند؛ اما از قرن نوزدهم به بعد، معنای تورم به مفهومی که امروزه ما با آن آشنایی داریم، تغییر پیدا کرد.
از نظر اقتصادی، تورم یا Inflation به افزایش سطح عمومی قیمتها در یک بازه زمانی مشخص گفته میشود. تورم را میتوان افزایش بیرویه قیمت کالاها و خدمات بدون پشتوانه و بدون برنامهریزی دانست که باعث کاهش قدرت خرید میشود و تعادل میان تقاضای محصولات با نقدینگی موجود برای خرید محصولات را بر هم میزند.
تورم زمانی ایجاد میشود که تقاضا برای خرید کالاها و محصولات افزایش یابد، اما میزان موجود این کالاها و خدمات در سطح جامعه کم باشد. در واقع، زمانی که فاصله میان قیمت واقعی با قیمت فروش کالاها زیاد شود، در اصطلاح میگویند که قیمتها متورم شده است. هرچه این فاصله بیشتر شود، نرخ تورم نیز بیشتر خواهد شد.
انواع تورم کدام است؟
در نظریههای اقتصادی، تورم زیر شاخه و انواع گوناگونی دارد که در ادامه، به شرح یکایک آنها خواهم پرداخت؛ اما در حالت کلی، سه دسته بندی اصلی برای تورم ترسیم شده که شامل تورم خزنده، شدید و بسیار شدید میشود.
- تورم خزنده: منظور از تورم خزنده، تورمی است که در آن قیمتها به طور آرام و خفیف شروع به افزایش میکنند. در این نوع از تورم، قیمتها در طول سال نهایت تا سقف درصد رشد خواهند کرد.
- تورم شدید: تورم شدید، تازنده یا شتابان، تورمی است که با سرعت بیشتری باعث افزایش قیمتها میشود. این تورم در طول سال بین ۱۵ تا ۲۵ درصد تعریف شده است.
- تورم بسیار شدید: تورم بسیار شدید به معنای دو برابر شدن قیمتها در طول شش ماه سال است یا تورمی که تنها در عرض یک ماه، اجناس را ۵۰ درصد افزایش قیمت داده. از این نوع تورم، با عناوینِ تورم افسارگسیخته، ابر تورم هم یاد میکنند.